در میان بناهای رنگارنگ شیراز، حافظیه یا آرامگاه حافظ مجموعه آرامگاهی در شمال شیراز است که لسان‌الغیب، حافظ شیرازی در آن مدفون است. بسیاری معتقدند که وی در یکی از اشعارش این مساله را که مرقدش پس از او زیارتگاه خواهد شد، پیش بینی کرده و چنین گفته است:
گلعذاری ز گلستان جهان ما را بس زین چمن سایه آن سرو روان ما را بس
بر سر تربت ما چون گذری، همت خواه که زیارتگه رندان جهان خواهد بود
نام کامل این شاعر، خواجه شمس الدین محمد بن بهاءالدین حافظ شیرازی است که به اختصار حافظ خوانده می شود و القاب دیگری همچون لسان الغیب، ترجمان الاسرار، لسان‌العرفا و ناظم‌الاولیا نیز دارد و به دلیل اشعار عرفانی‌اش نزد ما ایرانی‌ها جایگاه خاصی دارد.
وی در سال 727 هجری قمری چشم به جهان گشود و در سال 792 هجری قمری از دنیا رفت.
طراح حافظیه، معمار فرانسوی به نام آندره گدار است، گدار از شرق‌شناسان بزرگ است که علاقه خاصی به فرهنگ و هنر ایران دارد. گدار ۳۲ سال در ایران اقامت داشت و خدمت زیادی به فرهنگ و هنر این مملکت کرد.
مجموعه حافظیه حدود 2 هکتار وسعت دارد و به طور کلی از دو قسمت شمالی و جنوبی تشکیل شده که توسط یک تالار با عنوان تالار میانی یا ایوان با دو ردیف پلکان سنگی از یکدیگر جدا می شوند. 4 در، امکان ورود به مجموعه و خروج از آن را فراهم می کنند که در اصلی در سمت جنوبی بنا و دو در بزرگ و کوچک در سمت غرب قرار دارند و یک در، در سمت شمال شرق به گلخانه باز می شود.
حافظیه به گونه ای ساخته شده که هر گوشه اش حرفی برای گفتن داشته باشد و دنیایی از نشانه ها را در خود جای دهد. آرامگاه حافظ در مقابل یکی از شلوغ ترین و پررفت‌وآمد ترین خیابان‌های شیراز قرار گرفته و نمای آرامگاه از خیابان مذکور قابل مشاهده نیست. این خیابان نماد اسارت در جهان صنعتی و مدرن است. بخش جنوبی حافظیه نمادی از دنیای مادی ما انسان‌ها است. هر چه به آرامگاه نزدیک‌تر می‌شویم از بندهای نفسانی و هوا و هوس آزاد می‌شویم و با بالا رفتن از ایوان به معراج الهی می‌رسیم.
بخش شمالی آرامگاه نماد ملکوت است. این بخش ۸ درب ورودی و خروجی دارد و آرامگاه هم ۸ ستون سنگی دارد که از دوره مظفریان تا امروز دست‌نخورده باقی‌مانده است. عدد ۸ درواقع نماد قرن هشتم است که حافظ در آن قرن زندگی می‌کرده است، و می‌توان این ۸ را نمادی از ۸ درب بهشت هم دانست.
نمای بیرونی گنبد نمادی است از آسمان، این نما شبیه به کلاه درویشان، ترک است. رنگ‌های استفاده‌شده در داخل گنبد عبارت است از آبی فیروزه‌ای، سرخ ارغوانی، سیاه‌وسفید و قهوه‌ای سوخته.
آرامگاه، به طور کلی نماد خورشید است؛ اما درون آن نمادهای دیگری نیز وجود دارند. نمای بیرونی گنبد آرامگاه، به شکل کلاه درویشان تُرک است و از آن با عنوان نماد آسمان یاد می شود. درون گنبد مجموعه ای از رنگ های عرفانی است که هر یک نماد خاصی هستند :
آبی فیروزه‌ای، نماد بهشت
سرخ ارغوانی، نماد شراب ازلی
سیاه و سفید، نماد شب و روز
قهوه‌ای سوخته، نماد خاک
حافظیه در شب بسیار زیباتر بوده و آرامش بیشتری را برای شما به ارمغان می‌آورد. نورپردازی این مکان فوق‌العاده بوده و وجود طاق هشت ضلعی بر روی آرامگاه حافظ بسیار تماشایی است. جالب است بدانید که معماری این بنا مربوط به دوره هخامنشیان و زندیه می‌شود و بر روی سنگ‌های مرمر آن، اشعار حافظ به شیوه‌ای زیبا کنده‌کاری شده است. بد نیست بدانید که مساحت این مکان در حدود ۲ هکتار بوده و در جنوب دروازه قرآن قرار گرفته است.
حافظیه علاوه بر مردم شیراز یک مامن آرام برای بسیاری از گردشگران و توریست‌ها به شمار می‌رود و قدم زدن در آن برای همیشه در حافظه شما ثبت خواهد شد. این مکان در اکثر روزهای سال شلوغ بوده و همواره یک یا چند نفر مشغول گرفتن فال حافظ برای شما هستند. شما می‌توانید در چایخانه حافظیه استراحت کرده و با وقت گذراندن در این مکان باشکوه لذت ببرید.
آدرس حافظیه: شیراز، میدان حافظیه، آرامگاه حافظ
